Η διαμόρφωση των συνόρων του ελληνικού κράτους


Εργασία του μαθητή της β΄ τάξης γυμνασίου Γεώργιου Χαραλαμπίδη




Βασίλειο της Ελλάδας (1830)

Το πρώτο ελληνικό Κράτος
Το Βασίλειο της Ελλάδας αναγνωρίσθηκε με το Πρωτόκολλο της Ανεξαρτησίας το 1830 από τις Μεγάλες Δυνάμεις (Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία και Ρωσία). 

Αποτέλεσε το πρώτο ανεξάρτητο ελληνικό κράτος, έπειτα από την πτώση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ενώ είχε προηγηθεί η δημιουργία της Προσωρινής Διοίκησης της Ελλάδας. 

Τα εδάφη του νέου αυτού κράτους υπήρξαν οι απελευθερωμένες περιοχές από την Οθωμανική Αυτοκρατορία μετά την Ελληνική Επανάσταση του 1821 που επεκτεινόταν νότια της συνοριακής γραμμής που όριζαν οι ποταμοί Αχελώος και Σπερχειός.

                                                                                                                                         

Ένωση των Επτανήσων με τη Ελλάδα (1864)

Βουλευτές της βουλής της Επτανήσου που ψήφισαν την ένωση με την Ελλάδα το 1863
Η πρώτη επέκταση των συνόρων του ελληνικού κράτους ήρθε σε περισσότερα από τριάντα χρόνια μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του. Δεν υπήρξε αποτέλεσμα καμιάς από τις αλυτρωτικές εξεγέρσεις του ελληνικού κράτους ούτε συντελέστηκε σε βάρος του μόνου μέχρι το 1878 εχθρού, δηλαδή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Με τη συνθήκη που υπογράφτηκε στο Λονδίνο στις 17/29 Μαρτίου 1864 ανάμεσα στις τρεις Δυνάμεις, την Αγγλία, τη Γαλλία και τη Ρωσία, και στο ελληνικό βασίλειο, τα Επτάνησα πέρασαν οριστικά στην ελληνική κυριαρχία στις 21 Μαΐου. H εξέλιξη αυτή ήρθε ως επιστέγασμα μιας σειράς διαβουλεύσεων και διπλωματικών διαπραγματεύσεων, οι οποίες καθόρισαν αρκετά βαρείς όρους για την Ελλάδα που ήταν αποκλεισμένη από τις περισσότερες διπλωματικές συναντήσεις.

                                                                                                                                         

Συνθήκη του Βερολίνου (1878)

Η Νοτιοανατολική Ευρώπη μετά το Συνέδριο του Βερολίνου
Σε ό,τι αφορά το ελληνικό ενδιαφέρον, η συνθήκη μιλούσε αόριστα για συνοριακή διόρθωση ανάμεσα στην Ελλάδα και την Οθωμανική Αυτοκρατορία, που υλοποιήθηκε μετά από μακρές διαπραγματεύσεις το 1881 με την παραχώρηση της Θεσσαλίας στην Ελλάδα.

Ακόμη το ακροτελεύτιο 62ο άρθρο της συνθήκης καθιερώνει γενικές αρχές επί των θρησκευτικών και εθνικών μειονοτήτων, την προστασία του Αγίου Όρους και των προνομίων του.

                                                                                                                                         

Συμφωνία Κωνσταντινούπολης (1881)

Η  Ευρώπη δίνει ένα κόκκαλο (την Θεσσαλία και την Ήπειρο) στον Έλληνα. Χρωμολιθογραφία από το Il Papagallo (1881)
Η Συμφωνία Κωνσταντινούπολης (1881) ήταν διμερής συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που συνομολογήθηκε στις 28 Μαρτίου του 1881 στη Κωνσταντινούπολη.

Σύμφωνα με τη Συμφωνία αυτή παραχωρήθηκαν στο Ελληνικό Βασίλειο οι πρώην οθωμανοκρατούμενες περιοχές της Θεσσαλίας και το τμήμα του Νομού Άρτας, ανατολικά του Άραχθου. Το δε Ελληνικό Βασίλειο υποχρεώθηκε στην αποζημίωση όλων των τουρκικών περιουσιών των κατοίκων που υπήρχαν στις περιοχές αυτές. 

Όλες τις επιμέρους συμφωνίες, κατά περιοχή, της Συμφωνίας αυτής υπέγραψαν τελικά και οι Πρέσβεις των Μεγάλων Δυνάμεων κατά τη Σύμβαση Κωνσταντινούπολης (1881) που ακολούθησε δύο μήνες μετά, επίσης στην Κωνσταντινούπολη.

                                                                                                                                         

Συνθήκη Βουκουρεστίου (1913)

Η Ελλάδα μετά το τέλος των Βαλκανικών Πολέμων (1912 - 1913)
Η Συνθήκη Βουκουρεστίου (1913) είναι η συνθήκη ειρήνης που συνομολογήθηκε στις 28 Ιουλίου (π.ημερ) / 10 Αυγούστου (ν.ημ.) του 1913 στο Βουκουρέστι, εξ ου και η ονομασία της, μεταξύ των Βασιλείων της Ελλάδας, της Ρουμανίας, της Σερβίας, και του Μαυροβουνίου αφενός και της Βουλγαρίας αφετέρου. Με τη συνθήκη αυτή δόθηκε τέλος στον Β' Βαλκανικό Πόλεμο ακριβώς μετά την ήττα της Βουλγαρίας.

Η Ελλάδα προσάρτησε:

  • το μεγαλύτερο μέρος της Μακεδονίας (έκταση ίση με το 52,4% της συνολικής έκτασής της) με σημαντικότερες πόλεις τη Θεσσαλονίκη, τη Βέροια, τις Σέρρες, τη Δράμα και την Καβάλα μέχρι τις εκβολές του Νέστου ποταμού,
  • το μεγαλύτερο μέρος της Ηπείρου, με σημαντικότερη πόλη τα Ιωάννινα, 
  • την περιοχή της Ελασσόνας 
  • και την Κρήτη

                                                                                                                                         

Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας (1914)

Διακήρυξη της ένωσης της Σάμου με την Ελλάδα (1913). Νεαροί μαθητές χαιρετίζουν την ελληνική σημαία, ψάλλοντας πατριωτικά εμβατήρια.
Με το Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας (13 Φεβρουαρίου 1914) οι Μεγάλες Δυνάμεις αναγνώρισαν την ελληνική κυριαρχία στα Νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου (Θάσος, Σαμοθράκη, Λήμνος, Λέσβος, Χίος, Σάμος, Ικαρία, Φούρνοι, Ψαρά και Άγιος Ευστράτιος). 

Παράλληλα όμως η Ελλάδα κλήθηκε να εκκενώσει τα εδάφη της Βόρειας Ηπείρου, τα οποία είχε καταλάβει ο ελληνικός στρατός αμέσως μετά την απελευθέρωση των Ιωαννίνων (21 Φεβρουαρίου του 1913) και να παραχωρήσει στο Πριγκιπάτο της Αλβανίας το Αργυρόκαστρο, το Βουθρωτό, το Δέλβινο, την Κορυτσά, τη Χειμάρα, τους Αγίους Σαράντα και τη νήσο Σάσων.

Ταυτόχρονα η εν λόγω διακοίνωση επιδίκαζε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία τις νήσους Ίμβρο και Τένεδο καθώς και το Καστελόριζο.

                                                                                                                                         

Συνθήκη των Σεβρών (1920)

Η "Μεγάλη Ελλάς" της Συνθήκης των Σεβρών" (1920)
Η Συνθήκη των Σεβρών (28 Ιουλίου/10 Αυγούστου 1920) ήταν μία από τις συνθήκες ειρήνης που ακολούθησαν μετά το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Υπογράφτηκε ανάμεσα στους νικητές (Προέχουσες και Σύμμαχες Δυνάμεις) και την ηττημένη Οθωμανική Αυτοκρατορία, στην Σέβρ της Γαλλίας.

Στην συνθήκη των Σεβρών οριστικοποιείται το τέλος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με τον διαμοιρασμό των εδαφών της, η γέννηση του κράτους της Τουρκίας, και η απόδοση στην Ελλάδα, των διεκδικούμενων εδαφών. 

Η Συνθήκη των Σεβρών στο τμήμα που αναφερόταν στην Ελλάδα, - περιείχε εγγράφως τις παραχωρήσεις των τουρκικών εδαφών όπως διαμορφώθηκαν στη Σύνοδο Ειρήνης του Παρισιού,  με κυριότερη την απόδοση στην ελληνική κυβέρνηση και τον ελληνικό στρατό:
  • της Δυτικής Θράκης και του μεγαλύτερου μέρους της Ανατολικής Θράκης 
  • των νησιών της Ίμβρου και της Τενέδου
  • και της ευρύτερης περιοχής της Σμύρνης

                                                                                                                                         

Συνθήκη της Λωζάνης (1923)

Η καταστροφή της Σμύρνης (1922)
Η Συνθήκη της Λωζάνης (24 Ιουλίου 1923) κατήργησε την Συνθήκη των Σεβρών που δεν είχε γίνει αποδεκτή από την νέα κυβέρνηση της Τουρκίας που διαδέχθηκε τον Σουλτάνο της Κωνσταντινούπολης. 
Μετά την εκδίωξη από την Μικρά Ασία του Ελληνικού στρατού από τον Τουρκικό υπό την ηγεσία του Μουσταφά Κεμάλ, η Τουρκία ανέκτησε την Ανατολική Θράκη, τα νησιά Ίμβρο και Τένεδο και την περιοχή της Σμύρνης

Τα νησιά Ίμβρος και Τένεδος παραχωρήθηκαν στην Τουρκία με τον όρο ότι θα διοικούνταν με ευνοϊκούς όρους για τους Έλληνες (το 1926 η τουρκική κυβέρνηση ακύρωσε με νόμο αυτή τη διάταξη). 

Επίσης, η ανταλλαγή μειονοτήτων που πραγματοποιήθηκε προκάλεσε μεγάλες μετακινήσεις πληθυσμών

Μετακινήθηκαν :

  • από τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη στην Ελλάδα 1.650.000 Οθωμανοί υπήκοοι, χριστιανικού θρησκεύματος 
  • και από την Ελλάδα στην Τουρκία 670.000 Έλληνες υπήκοοι μουσουλμάνοι.

                                                                                                                                         

Η Ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων  (1946)

Η Συνδιάσκεψη στο Παρίσι (1946) είχε ως στόχο να καθορίσει τις μεταπολεμικές διεθνείς συνθήκες μεταξύ των νικητών και των ηττημένων του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Στη διάσκεψη συμμετείχε και η Ελλάδα προβάλλοντας ζητήματα εδαφικών διεκδικήσεων. 

Οι εδαφικές διεκδικήσεις αφορούσαν την ένταξη των Δωδεκανήσων και της Βορείου Ηπείρου στην ελληνική επικράτεια καθώς και τη διαρρύθμιση των συνόρων με τη Βουλγαρία, ενώ η ελληνική αντιπροσωπία σκόπευε να θέσει και το ζήτημα της Κύπρου στη Μεγάλη Βρετανία. 

Ο αντιναύαρχος Περικλής Ιωαννίδης υπογράφει το πρωτόκολλο παράδοσης των Δωδεκανήσων από τον Βρετανό διοικητή ταξίαρχο Α.Σ. Πάρκερ.
Από τις τέσσερις αυτές εθνικές διεκδικήσεις, μόνο το θέμα των Δωδεκανήσων ευοδώθηκε. Πρόκειται για απόφαση-σταθμό με την οποία αρχίζει η μεταβατική περίοδος προς την ένωση του δωδεκανησιακού λαού με τη μητέρα Ελλάδα. 

Στις 10 Φεβρουαρίου 1947,  υπογράφεται συνθήκη ειρήνης μεταξύ των Συμμαχικών Δυνάμεων (ανάμεσα στις οποίες και η Ελλάδα) και της Ιταλίας, σύμφωνα με την οποία η Ιταλία εκχωρεί στην Ελλάδα με πλήρη κυριαρχία τα νησιά της Δωδεκανήσου και τις παρακείμενες νησίδες

Στις 31 Μαρτίου 1947 ο Βρετανός διοικητής των συμμαχικών Δυνάμεων Κατοχής Δωδεκανήσου ταξίαρχος Α.Σ. Πάρκερ, παραδίδει τη Στρατιωτική Βρετανική Διοίκηση στον αντιναύαρχο Περικλή Ιωαννίδη στη Ρόδο μέσα σε πανηγυρική ατμόσφαιρα.

Η επίσημη τελετή της ενσωμάτωσης έγινε στις 7 Μαρτίου 1948 και το 1955 τα Δωδεκάνησα έγιναν νομός με πρωτεύουσα τη Ρόδο.


                                                                                                                            


Χάρη σε αυτές τις συνθήκες και συμφωνίες μπόρεσε και διαμορφώθηκε αυτός ο χάρτης...


                                                                                                                                         

Πηγές....

https://www.sansimera.gr/articles/405

https://www.greekhistoryrepository.gr/archive/item/8215

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%B1%CF%83%CE%AF%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CE%BF_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1%CF%82

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CF%80%CF%84%CE%AC%CE%BD%CE%B7%CF%83%CE%B1 

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%85%CE%BD%CE%B8%CE%AE%CE%BA%CE%B7_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%92%CE%B5%CF%81%CE%BF%CE%BB%CE%AF%CE%BD%CE%BF%CF%85_(1878)

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%85%CE%BC%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%AF%CE%B1_%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%8D%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7%CF%82_(1881)

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%85%CE%BD%CE%B8%CE%AE%CE%BA%CE%B7_%CE%92%CE%BF%CF%85%CE%BA%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B5%CF%83%CF%84%CE%AF%CE%BF%CF%85_(1913)

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CF%8C%CF%81%CE%B5%CE%B9%CE%B1_%CE%89%CF%80%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%BF%CF%82

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%85%CE%BD%CE%B8%CE%AE%CE%BA%CE%B7_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CE%A3%CE%B5%CE%B2%CF%81%CF%8E%CE%BD_(%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CF%82_-_%CE%A4%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%BA%CE%AF%CE%B1)

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%85%CE%BD%CE%B8%CE%AE%CE%BA%CE%B7_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CE%A3%CE%B5%CE%B2%CF%81%CF%8E%CE%BD_(%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CF%82_-_%CE%A4%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%BA%CE%AF%CE%B1)

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%85%CE%BD%CE%B8%CE%AE%CE%BA%CE%B7_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9B%CF%89%CE%B6%CE%AC%CE%BD%CE%B7%CF%82

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CF%89%CE%B4%CE%B5%CE%BA%CE%AC%CE%BD%CE%B7%CF%83%CE%B1