Πέτρινο Εικοσιένα
Και κάποτε μεριάζανε τα σύννεφα
κι έλαμπε ολόκληρο το Μαίναλο
μ ΄ αχάραγο στις ράχες του το χιόνι
Λειψανοθήκη ασημένια
με τα κόκκαλα της κλεφτουριάς
τα χρόνια του μεγάλου σηκωμού
ιστορημένη στη Στεμνίτσα.
Μεριάζανε τα σύννεφα στην Οστρακίνα
κι από τα ρέπια του Αργυρόκαστρου
και του Ζαντέ τον πύργο στο Βαλτεσινίκο
τις εκκλησιές με τα ψηλά καμπαναριά
που πελεκούσαν με καϋμούς Λαγκαδιανοί μαστόροι
βουβό κι ασάλευτο μας κοίταζε
πέτρινο το Εικοσιένα.
(Τάσος Γαλάτης, Τα χαράγματα,εκδ.Πλέθρον,1986)
Το πέτρινο εικοσιένα μας θυμίζει την ιστορία μας και μας τονίζει ότι δεν πρέπει να την ξεχνάμε.
Με ποιον τρόπο όμως το κάνει αυτό?
To ποίημα αναφέρει διάφορες τοποθεσίες που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην Επανάσταση του 1821, το Μαίναλο, τη Στεμνίτσα, την Οστρακίνα , το Αργυρόκαστρο , το Ζάντε και το Βαλτέτσι . Κάποτε όλη η πλάση υποκλίθηκε σε αυτές τις περιοχές για να φανεί η δόξα των ηρώων που πολέμησαν εκεί , αφού βοήθησαν σε πολύ μεγάλο βαθμό στην ανάπτυξη του Ελληνικού κράτους . Το εικοσιένα μας κοιτάζει , πέτρινο , βράχος ολόρθος , ο οποίος μας δίνει τον βηματισμό που οφείλουμε να ακολουθούμε στην ζωή . Τον αέναο αγώνα για την ελευθερία και την ανεξαρτησία. Είναι ένας βράχος που δεν μπορεί να κρυφτεί ούτε να αλλοιωθεί.
Όμως τι ρόλο παίζει η λέξη «κάποτε» στο ποίημα ?
Ο ποιητής χρησιμοποιώντας αυτή τη λέξη προσπαθεί να μας εξηγήσει ότι μερικές φορές ξεχνάμε την ιστορία μας , τους ήρωές μας και το γεγονός ότι πρέπει να είμαστε πάντα ευγνώμονες σε αυτούς . Αντίθετα , δίνουμε σημασία σε ανούσια πράγματα , όπως τα υλικά αγαθά και δεν σκεφτόμαστε την τύχη που έχουμε να είμαστε ελεύθεροι . Πρέπει να θυμηθούμε το Εικοσιένα , γιατί είναι το παρελθόν , το παρόν και το μέλλον μας , καθώς μπορεί να μας διδάξει πολλά . Συμπερασματικά , μπορούμε να πούμε ότι το πέτρινο Εικοσιένα στέκεται πάντοτε μπροστά μας , είναι πίσω μας και πρέπει να βρίσκεται μόνιμα στις καρδιές μας .
(Μιχαέλα Βοσκάκη – Νατάσα Γαντέ)